Onze visie

'Kunst een zaak van alle vakken'.


Ouders en de school hebben een gezamenlijke taak tot het opvoeden van kinderen. Zij spelen een grote rol bij kinderen de wereld van betekenissen in te trekken, betekenissen die gevormd worden door de sociale en culturele context.

Kinderen leven echter in verschillende werelden en doen in al die werelden ervaringen op waarvan zij leren en die hen vormt. De school speelt een grote rol bij het samenbrengen van die werelden en het kind de wereld van betekenissen in te trekken die de mensheid reeds heeft ontwikkeld (Imelman, 2002).



Ieder mens geeft in zijn handelen constant betekenis aan de gebeurtenissen om hem heen. Kennis, normen, waarden worden zo door ieder mens op een eigen wijze geconstrueerd, waarbij men sterk wordt beïnvloed door de reactie en opvattingen van de sociale omgeving. Culturen worden gevormd in een sociale context. Het delen van eigen kennis en inzichten en deze spiegelen aan de opvattingen van anderen, is dan ook een kritische succesfactor!

Kunst heeft een sociale betekenis. Het gaat niet alleen om het leren van kunstzinnige handelingen, maar ook diverse manieren ervaren om je te uiten, kennis te delen, de wereld in al haar facetten te aanschouwen en daar betekenis aan te verlenen. Kunst heeft daarmee een belangrijke rol in het leren, betekenis geven en de ontwikkeling van zowel individuen als culturen.

“Learning is developing the organization within the culture; openness of practice, precision, creativity, wise and continuous use of data, learning from each other, inside and outside the school and linking into the big picture”.
(from a lecture of Michael Fullan at the Quest Conference, Toronto 2010)

Kunst wordt vanuit diverse perspectieven bekeken en heeft vanuit ieder perspectief een andere betekenis. 

Als kinderen dans en drama, muziek en beeldend vormgeven, ervaren zij veranderingen in betekenissen, doordat zij ingrijpen in de vorm. Zij leren regels, principes, procedures en begrippen die tot de grondslagen van het kunst maken behoren. Eenmaal verworven kennis blijkt door een kunstzinnige verwerking beter onthouden te worden en daardoor gemakkelijker oproepbaar in verschillende situaties. Uitgangspunten die niet alleen gelden voor kunstzinnige vakken, maar voor alle leersituaties. Kortom: Kunst, een zaak van alle vakken!

Kinderen leren met hart, hoofd en handen. Tijdens de basisschoolleeftijd leren kinderen om een eigen persoonlijke relatie tot kunst te ontwikkelen en kunstzinnige ontwerpen op eigen wijze te verwerken.
Met het hoofd beschouwen kinderen. Ze maken kennis met kunstvormen, kunststromingen, kunstenaars en culturele tijdvakken en gebeurtenissen.
Met het hart reflecteren kinderen. Ze verwoorden ervaringen met kunstzinnige onderwerpen die ze in hun eigen omgeving of dagelijkse leven tegen komen,
Met de handen doen kinderen doe-activiteiten. Ze ervaren een onderwerp eigenhandig en komen tot expressie.



Leren met hoofd, hart en handen geldt voor alle vakgebieden.
Lessen met betrekking tot kunstzinnige vorming zijn daarom veelal vakoverstijgend in te zetten, waarbij de leerkracht de onderwerpen en lessen kan aanpassen om in te zetten ter verwerking bij diverse vakgebieden.

Denk bijvoorbeeld aan:

  • - Geschiedenis: de canon van Nederland
  • - Natuuronderwijs: afbeeldingen uit de kunst van biologie, werken met natuurlijke materialen, tekenen naar de natuur.
  • - Aardrijkskunde: niet-westerse kunstuitingen
  • - Taalonderwijs: literaire kunst, teksten schrijven, herkomst van woorden en uitdrukkingen
  • - Rekenonderwijs: perspectief en ruimtelijk inzicht.
  • - ICT: nieuwe media, mediawijsheid, fotografie, digitale beeldbewerking, stop-motion

Mensen bevinden zich in een omgeving die bestaat uit beelden. Deze beelden horen bij een cultuur waarin wij opgroeien. Beelden hebben een functie en betekenis. Gedurende onze ontwikkeling raken we vertrouwd met deze betekenis en functie. We leren dat je er informatie mee krijgt en ook hoe we zelf beelden kunnen gebruiken om te communiceren.
Verbeelden wordt gaandeweg onze ontwikkeling steeds meer een wisselwerking tussen kijken (beschouwen) en maken (vormgeven). (Onna, J., Jacobse, A. (2005) Laat maar zien. P. 17 en 18)

Kijken en aanraken zijn manieren van de wereld om ons heen verkennen. Onderwijs heeft tot doel kinderen te begeleiden bij hun ontwikkeling en ontplooiing als persoon. Het rust ze toe om met eigen mogelijkheden de wereld te verkennen en er in te kunnen functioneren. Die wereld is grotendeels door mensen vormgegeven, opgebouwd uit beelden en betekenissen. Beeldend onderwijs leert kinderen dat beelden een eigen taal spreken. Door gericht waar te nemen ervaren kinderen wat beelden kunnen oproepen. Tevens kunnen ze in beeldende uitingen hun gevoelens, gedachten, fantasieën en ideeën kwijt. Kinderen ontdekken dat je iets nieuws kunt creëren, ze ontwikkelingen creativiteit en een eigen identiteit.


Bezig zijn met vormgeven is een proces waarin kinderen veel leerervaringen opdoen. Die dragen bij aan de brede ontwikkeling zoals gesteld in de Wet op het Primair Onderwijs . Beeldend onderwijs werkt gericht aan de sociaal-emotionele-, cognitieve-, zintuiglijke-,motorische-, en creativiteitsontwikkeling. Anderzijds draagt het specifiek bij aan de ontwikkeling van het beeldend vermogen. De samenhang tussen de twee domeinen vormgeven en beschouwen leren kinderen door te reflecteren, persoonlijk te beoordelen en te bekritiseren (mening te formuleren). (Onna, J., Jacobse, A. (2005) Laat maar zien. P. 51 t/m 53)


Niet alleen beeldend vormgeven leert kinderen een eigen taal te spreken. Communicatie, uiting van gevoelens en gedachten en het leren dat je iets nieuws kunt creëren geschied ook door drama, dans en muziek. Vaardigheden die vaak cultuurgebonden zijn in hun oorprong, maar cultuuroverstijgend hetzelfde ervaren wordt. Kunst is daarin een wereldtaal die enorm bijdraagt aan sociale vaardigheden.


Zo is er dynamiek tussen muziek en cultuur: 
“Elke cultuur of leefstijl beïnvloedt muziek en andersom beïnvloeden mensen muziek met hun cultuur en leefstijl, er is een continue wisselwerking” (Vrolijk, R.(2009), Nieuw Geluid., blz. 83).
 In onze multiculturele samenleving is muziek dus van groot belang! Samenhang met andere vakken wordt belangrijk geacht, ook omdat dit in de kerndoelen benadrukt wordt. Zingen en muziek maken heeft ook een sociaal aspect: het heeft een bindende werking.


De kunstzinnige vakken op school staan wel op het rooster, maar in de praktijk zijn het de eerste vakken die vervallen. Er wordt te star gedacht over deze vakken. Als je het goed doet hoef je geen tijd in te ruimen voor deze vakken. Alle vormen; dans en drama, beeldende vorming en muziek zijn heel goed in te zetten bij andere vakgebieden. Vandaar onze conclusie: Kunst is een zaak van alle vakken!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten